راهنمای انتخاب بهترین اندازه چشمه تور ماهیگیری

چشمه تور ماهیگیری چیست؟

اندازه چشمه فضای بین دو رشته نخ همسایه بر حسب میلی متر یا اینچ در تور ماهیگیری است. اندازه گیری چشمه تور، در کشور های مختلف بر اساس استاندارد های آنها متفاوت می باشد. شکل زیر نمای اندازه چشمه در گروه صنعتی توربافی بلوچی را نشان می دهد.

اندازه چشمه، شکل چشمه، همچنین رنگ و ضخامت نخ مورد استفاده در تور ماهیگیری، به طور مستقیم به کاربرد تور و همچنین روش صید مورد استفاده ارتباط دارد. هنگام انتخاب نوع خاصی از تور، بر اساس موارد استفاده ، عواملی مانند استحکام، انعطاف پذیری و نفوذپذیری باید در نظر گرفته شوند. در نهایت، انتخاب پیکربندی تور ماهیگیری مناسب با کمک به درک اینکه چگونه هر جزء بر عملکرد کلی یک طراحی خاص تأثیر می‌گذارد، می باشد.

بهترین اندازه چشمه در تور های ماهیگیری گوشگیر

تور ماهیگیری گوشگیر چیست؟

تورهای گوشگیر از دسته دام هایی هستند كه صید از طریق گیر كردن سر ماهی در لا به لای نخهای (Entangling) و یا پیچیدن ماهی (Gilling) در چشمه های تور آن انجام میشود. نصب آنها در مسیر مهاجرت ماهی ها صورت میگیرد كه به دلیل ارزانی به طور وسیعی در صیدهای کوچک مورد استفاده قرار می گیرند. اندازه چشمه تور ماهیگیری، گونه صید هدف را تعیین می کند و به اصطلاح انتخابی عمل می نماید.

رنگ نخ مورد استفاده در بافت تور ماهیگیری نیز نقش مهمی در میزان به دام انداختن ماهی ها دارد. بدیهی است هرچه رؤیت پذیری نخ بیشتر باشد، احتمال به دام افتادن ماهی در تور كمتر خواهد بود.

بنابراین از آنجایی که تورهای آبششی بسیار گزینشی هستند، انتخاب اندازه چشمه “مناسب” برای یک گونه خاص ویا گروه طولی از اهمیت بالایی برخوردار است.

آقای درویشی ١٣٨٢، از بررسی بر روی ذخایر ماهیان تون استان هرمزگان و تعیین سایز بلوغ گونه هوور (٧٣/٣ سانتی متر) چنین نتیجه گیری كرد كه بیش از ٦٠ % ماهیان هوور صید شده توسط شناورهای سنتی در اندازه های كوچكتر از سایز بلوغ جنسی بوده اند كه علت این امر را غیر استاندارد بودن چشمه های تور گوشگیر بكار رفته در صید این آبزی برشمرد. در ایران جهت صید اختصاصی ماهی هوور با استفاده از تور گوشگیر سطحی، به طور معمول از دو نوع تور با شماره نخ٣٠ /D ١٢٠ با چشمه هایی به طول ١٤٠ و ١٤٦ میلیمتر به صورت كشیده استفاده میشود.

در کارخانه ماهوربافان بلوچی که در منطقه چابهارقرار دارد، تور های ماهیگیری گوشگیر در نمره نخ 33 و 36 ply و اندازه چشمه 64 تا 68 میلیمتر و 70 تا 75 میلیمتر موجود می باشد که می توانید با کلیک بر روی لینک زیر از سایر مشخصات آن مطلع شوید. همچنین می توانید جهت خرید تور ماهیگیری و اطلاع از قیمت تور های ماهیگیری گوشگیر و سایر تور ماهیگیری، انواع طناب و نخ های ماهیگیری با شماره های —– تماس حاصل نمایید.

اندازه چشمه جهت صید ماهیان تن

ماهیان تون به انواع شیوه های صنعتی و سنتی صید می گردند. براساس گزارش كمسیون ماهیان تون اقیانوس هند ، مجموع صید انجام گرفته توسط تورهای گوشگیر در ارتباط با سه گروه شیر ماهیان ، نیزه ماهیان و تون ماهیان ،تون ماهیان بیش از۷۰ ٪ از صیدكل تورگوشگیر را شامل می شوند. اندازه چشمه های مختلفی از تور گوشگیر در اقیانوس هند برای صید تون ماهیان استفاده می شود.این میزان برای كشور پاكستان و هند اندازه چشمه گره تا گره، مقابل به ترتیب ۱۸۰ تا ۲۵۰ و ۷۰ تا ۱۴۰ میلی متر متغیر می باشد.

اندازه چشمه جهت صید ماهی های هوور

آقای درویشی در سال ١٣٨٣، بدون در نظر گرفتن خاصیت كشسانی نخ تور ماهیگیری گوشگیر ماهی هوور و بر اساس روابط خطی موجود بین طول چنگالی با دور بدن ماهی در طول بلوغ (٧٣ سانتیمتر)، مناسبترین چشمه پیشنهادی را برای صید ماهی هوور ٢١/٨ سانتیمتر به صورت كشیده پیشنهاد داد. در بررسی دیگری بر روی بهینه سازی چشمه تور این ماهی در آبهای جنوب كشور، با در نظر گرفتن كاهش شاخص درصد ازدیاد طولی نخ های تور ماهیگیری، اندازه چشمه بهینه پیشنهادی، ١٧٠ میلیمتر محاسبه گردید كه به نظر میرسد قابلیت اجرایی بیشتری داشته باشد. نتایج تحقیق یاد شده همچنین نشان داد كه با افزایش اندازه چشمه تورهایی كه قادر به صید ماهی هوور هستند، دامنه و میانگین طولی ماهیان صید شده افزایش و درصد ماهیان نابالغ، كاهش می یابد. گرچه، حتی اصلی ترین تورهای صید ماهی هوور نیز از مطلوبیت مناسب برای صید ماهیان تخم ریزی كرده برخوردار نیستند. این كه حذف تورهای رایج و بكارگیری تور با چشمه های پیشنهادی (كه بر مبنای طول در اولین بلوغ ارائه گردیده اند)، چه مقدار در كاهش ماهیان نابالغ هوور موثر میباشند، باید به صورت عملیاتی و ساخت و بكارگیری تور با این چشمه ها مورد بررسی قرار گیرد.

آقای Abdussamad و همكارانش در سال ٢٠١٢، بدون اشاره به روش خاصی در بهینه سازی تور گوشگیر ماهی هوور در آبهای غرب هند، پیشنهاد دادند كه چشمه های رایج در منطقه یاد شده كه اندازه هایی بین ١٠ تا ١٢ سانتیمتر (حالت كشیده) دارند به چشمه های تور ١٥ سانتیمتری تبدیل شوند.

طول بهینه ی صید ماهی هوور برای چشمه ی 165 میلیمتر، 57 سانتیمتر طول چنگالی تعیین گردید که همه ماهیان صید شده بالغ و استاندارد بودند که با توجه به ضرایب انتخاب پذیری و طول اولین بلوغ جنسی ماهی هوور، حداقل اندازه ی چشمه ی بهینه، 170 میلیمتر تعیین گردید. به دلیل عدم صید ماهیان نابالغ توسط چشمه ی 165 میلیمتر، این چشمه میتواند تا حدودی مناسب باشد و این تأییدی بر محاسبه ی اندازه ی چشمه ی بهینهی این تور که 170 میلیمتر است، میباشد.

ماهی های ممتاز گیدر (Yellowfin):

گیدر از خانواده هوور است تفاوت آنها از هم سخت می باشد. آنها دارای گوشت صورتی و بافت چربی بسیار کم اما جثه بسیار بزرگتر به طوری که وزن بچه گیدر 7 کیلو و وزن بالغ آن تا 200 کیلوگرم است و دارای باله ها و پره های زرد رنگ است. از مشخصات بارز گو نه ممتاز، رنگ زرد در باله پشتی، مخرجی و بالچه ها میباشد. این گونه در سراسر جهان در آبهای گرمسیر و نیمه گرمسیر دیده می شود. ولی در دریای مدیترانه دیده نشده است. در مورد ماهی های گیدر که همانند تون ماهیان، پلاژیك میباشد و در دریا و آبهای لب شور در عمق ۱ تا ۴۰۰ متری ستون آب دیده شده است . طبق آمار ارائه شده از اداره كل شیلات استان سیستان و بلوچستان، میزان صید گونه گیدر در سال ۱۳۸۰ برابربرای CPUE ۱۶۷۲۲۷۶۰ كیلو گرم برآورد شده است.مطابق آن میزان شناورهای با ظرفیت بیشتر از ۵۰ تن ۷۳۷ كیلو گرم در هر روز دریاروی محاسبه گردید. صید آن از طریق چشمه تور ۱۴۵ می باشد.

ماهی گیدر نوع دوم که گستره طولی ماهی ( ۳۷ تا ۱۷۵ سانتی متر) با مد طولی ۸۱ سانتی متر در آبهای ساحلی و حجم عظیمی از صید از طریق پوزه گیر و تور پیچ بوسیله اندازه چشمه تور ۱۴۵میلی متر را دارا می باشند. در سال 1380 در بررسی هایی توسط آقای حسینی در طی آزمایشات توسط مرکز تحقیقات شیلاتی آبهای دور بر روی دو روش صید سطحی و نیمه عمقی در منطقه سواحل سیستان و بلوچستان از محدوده جغرافیایی َ ۵۵ ْ ۵۸ درجه (میدانی ) تا۷۹ تا /۱۲/ َ ۳۰ ْ ۶۱ درجه شرقی (گواتر)، انجام گرفت.

بر اساس نتایج بدست آمده از چهار چشمه مورد آزمایش در روش نیمه عمقی مشخص می شود كه چشمه ۲۱۵ میلیمتر همانند روش صید سطحی با دارا بودن بیشترین تعداد و وزن صید از نظر كل و گوشگیر ، مناسب ترین چشمه تور برای صید ماهی گیدر نوع دوم در روش صید نیمه عمقی می باشد. وضعیت برخورد ماهی در سه قسمت تور نشان میدهدكه بیشتر ماهیان گیدر به قسمت بالای تور برخورد كردند( ۴۷ ٪). باتوجه به آزمایشات به عمل آمده در این دوره و نتایج به دست آمده ، عمق ۶ متر در روش نیمه عمقی ، عمق مناسبی برای استقرار تور می باشد .

با وجود این،درروش صید نیمه عمقی تعداد و وزن ماهی گیدر در هر تور اندازی از میزان بیشتری بر خوردار بوده است این امر به دلیل گله ها یی بودن ماهی گیدر و بر خورد ان به تور ماهیگیری در زمان خاص (به دلیل مهاجرت از یك مكان به مكان خاص) می باشد.

در یك جمع بندی كلی ، با توجه به اینكه اندازه چشمه ۲۱۵ میلیمتر گیدر همانند دیگر گونه های تون ماهیان در آبهای سیستان و بلوچستان عملاً از اواخر بهمن ماه شروع و تا اواخر خرداد ماه ادامه دارد (با توجه به فصل مانسون و توقف صید تا اواسط شهریور ) ، بنابر این ، با توجه به زمان انجام گشت های دریایی ، ماهیان صید شده می تواند نشان دهنده جمعیت ماهی گیدر در این منطقه باشند.

درصد بالای صید ماهی گیدر به صورت غیر گوشگیر (سرگیر) در چشمه تور ۱۴۵ میلیمتر و همچنین رها شدن تعداد زیادی ماهی در حین توركشی و انتقال به عرشه (درحدود ۳۰ ٪ ازكل ماهی صید شده)، دلیل دیگر بر نامناسب بودن این چشمه تور برای صید ماهی گیدر در این منطقه می باشد. استفاده از تورهای با چشمه۱۴۵ میلیمتر تنها برای ماهی هوور مسقطی(به دلیل دور برانش كوچكتر این ماهی)، هوور ( با توجه به اطلاعات به دست آمده از این تحقیق كه تقریباً تمام ماهیان هوور از طریق برانش صید گردیدند) و همچنین آن دسته از بیشترین میزان صید وزنی را از نظر كل و گوشگیر به خود اختصاص داده است، این اندازه چشمه تور میتواند چشمه مناسبی برای صید ماهی گیدر در محدوده آبهای دریای عمان (سیستان و بلوچستان) معرفی شود و به جای چشمه ۱۴۵ میلیمتر كه در این منطقه در سطح وسیعی توسط صیادان محلی مورد استفاده قرار می گیرد، به كار گرفته شود.

از انجایی كه صید ماهی ماهیان گیدری كه در آبهای دور از ساحل (به فاصله ۴۰۰ تا ۶۰۰ مایل از ساحل آبی كشور های یمن،جیبوتی و سومالی) است شامل طول چنگالی كوچكتری می باشند (عمدتاً طول چنگالی ۶۰ سانتیمتر) ، مناسب می باشند. بنابر این استفاده از تور گوشگیر چشمه ۲۱۵ میلیمتر به وسیله صیادان محلی جهت صید ماهی گیدر در محدوده آب های ساحلی ایران میتواند ترویج گردد. نتایج مربوط به صید نیمه عمقی نشان داد كه این روش در صید ماهی گیدر از كارائی لازم برخوردار است.

اندازه تور ماهیگیری گوشگیر جهت صید ماهی شیر

در مطالعه دیگری كه آقای درویشی در سال ١٣٨٧بر روی بهینه سازی چشمه تور ماهی شیر در آبهای استان هرمزگان و بر اساس روابط خطی موجود بین طول چنگالی و دور بدن ماهی شیر صورت پذیرفت، مناسب ترین چشمه پیشنهادی ١٥/٢ سانتیمتر به صورت كشیده ارائه شد. درحال حاضر اندازه چشمه تورهای گوشگیر رایج دراستان هرمزگان كه جهت صید ماهی شیر بكار میروند غالبا بین ٩ تا ١٢ سانتیمتر به صورت كشیده میباشند كه به طور حتم نتیجه بكارگیری آنان، استحصال درصد بالایی از ماهیان نابالغ شیر است.

آقای . Grandcourt و همكاران در سال 2005 ، اندازه چشمه ١٧١میلیمتری (حالت كشیده)، را برای ذخایر ماهی شیر در آبهای جنوب خلیج فارس (حوزه امارات متحده عربی) پیشنهاد دادند. چشمه پیشنهادی یاد شده، براساس اولین طول بلوغ جنسی برای ماهیان ماده (٨٦/٣ سانتی مترطول چنگالی) ارائه شده بود. علیرغم گذشت بیش از دو دهه، گزارشی مبنی بر كاربردی شدن چشمه تور پیشنهادی در این منطقه وجود ندارد در آبهای كشور عمان هنوز هیچگونه ساماندهی درخصوص تعدیل چشمه های تورگوشگیر جهت صید ماهی شیر صورت نگرفته است، به همین علت تورهای رایج میتوانند تعداد زیادی از ماهیان جوانی را كه به اندازه بلوغ جنسی نرسیده اند، صید كنند.

آقای حسینی و همكارانش در سال ١٣٩٤، با تعیین انتخاب پذیری هفت چشمه توری كه صید ماهی شیر در آنان دیده میشد، بهترین چشمه برای صید این گونه را ١٦٢ میلیمتر تعیین كردند. آقای عابدی در سال ١٣٧٣، با استفاده از رابطه دور سر با طول چنگالی ماهی گیدر و تعیین ضریب تناسب ٠/١٦ مناسبترین چشمه برای صید پویا از ذخایر این گونه را ٢٣٠ میلیمتر مشخص نمود. این در حالی است كه در حال حاضر حداكثر چشمه مورد استفاده برای صید این ماهی در آبهای جنوب كشور ١٩١ میلیمتر است كه این چشمه نیز به ندرت بكار گرفته میشود.

بهترین اندازه چشمه در صید ماهی پرساینر

یکی از ابزارهای ماهیگیری که از مولتی فیلامنت PA (پلی آمید) و یا پلی استر ( دیولن) استفاده می کند، تور پرساینر است. تور پرساینر ابزار ماهیگیری از توری است که با احاطه کردن یک دسته ماهی تا زمانی که تور به شکل کاسه درآید کار می‌کند. از این وسیله ماهیگیری برای صید ماهی های دریایی در گله استفاده می شود.

نحوه کار تور پرساینر به صورت دور زدن گله ماهی است. طناب چروک را در تورهای پایین بکشید، به طوری که تورها به شکل کیسه ای درآیند و ماهی را در آن محبوس کنند، سپس صید با استفاده از اسکوپ به ظرف منتقل می شود. برخورد نامناسب با تورهای ماهیگیری (تور پرساینر ) پس از بهره برداری تأثیر بسزایی در مقاومت الیاف مصنوعی دارد. در این رابطه می توان به مقاله راهنمای نگهداری از تور ماهیگیری مراجعه کرد.

علاوه برروش صید سنتی گوشگیر ،صید صنعتی نیز در سواحل سیستان و بلو چستان توسط كشتی های پرساینر ۲ ،۱ و ۳ در شش ماهه اول سال صورت می گیرد.

مشکل تعیین تأثیر افزایش اندازه چشمه بر روی صید مسئله بحث براگیزی برای صیادان و سازمان شیلات است.

از یک سو با بزرگ تر شدن اندازه چشمه، از دست دادن ماهی هایی است که در غیر این صورت می توانستند صید شوند. اما از سوی دیگر ، برخی از ماهی‌هایی که از چشمه تور های بزرگتر فرار می‌کنند، در نهایت پس از اینکه زمان زیادی برای بزرگ‌تر شدن و رشد داشتند، صید می‌شوند.